"Sanat yapıtı olarak yaklaşılan sanat yapıtı, bir bildiri ya da bir soruya yanıt değil, bir yaşantıdır. Sanat yalnızca bir şey hakkında değildir; kendisi de bir şeydir. Sanat yapıtı, yalnızca dünya üzerine bir metin ya da yorum değil, dünyanın içinde bir şeydir."
Susan Sontag
Sanatçı: Örnek Bir Çilekeş kitabının Biçem Üzerine bölümünde Sontag'ın yazdıklarını düşününce şu son günleri de açık seçik düşünme olanağı yakalıyorum. Bir virüs tüm dünyayı etkisi altına alıyor ve insanlar yaşamlarını evlerinde geçirmeye çalışıyor, sokağa çıkma, birliktelik ve dokunmanın olmadığı bir dünyada birbirimizden gitgide uzaklaşırken kitap okuyoruz ya da çalışmalarımıza yoğunlaşmaya çalışıyoruz ama bu her zamankinden daha zor. İnsan ağacın yemyeşil olduğunu görerek, kuşları dinleyerek pencereden bakmakta ise içinde fırtınalar kopar ve dünyaya ait olduğunu hissetmek için bir şeyler yapmak ister.
Bir şeyler yapma isteği bende de çok yoğun ve benim fırtınam alevlenme olarak koptu. İlkbahara aşık, sevmeyi çok seven ve tüm canlılarla diyalog içinde olmaktan büyük mutluluk duyan benliğim adeta bir duvara çarptı. Paramparça olmasına engel olan doktorum Doç.Dr. Haldun Soygür ve dostlarımın varlığı ve şiirlerim oldu. İki yıl önce hazırladığım şiir dosyamdan her gün bir şiir okudum ve youtubeda paylaşmaya başladım. Bu şiirlerin, paylaşımlarımın bana ne kadar iyi geldiğini anladım ve bu süreç devam ediyor. Şu anda şiir direnişi adını verdiğim bu sürecin bir öyküsü de var.
Sanrılar nedeniyle her akşam bu şiirleri paylaşmamın kötü olduğu düşüncesine kapılıyor ve adeta işkence görüyordum. Sabah olduğunda şiiri paylaşmamda kötü hiçbir şey olmadığını tüm kalbimle anlıyor ve gece yaşadıklarımın akıl oyunu olması nedeniyle her gün bu kararı veriyordum: "Korkma, sen güzel bir şey yapıyorsun."
Gece olduğunda yinelenen düşünce bana "yarın sakın yapma" diyordu ve bu geceler uzun sürdü, çok uzun sürdü. Sabaha varır varmaz Sanatın Öyküsü kitabına koşuyordum ve sonra Sontag'ın kitabı da yardımıma koştu. Sihirli Şeyler kanalına şiir kayıtlarını yüklerken heyecan, ilk yorumları okuduğumda, şiirlerin dinlendiriyor denildiğinde duyduğum mutluluk ve sanrının sanrı olarak kabul edilmesi gerekliliği beni güçlendirdi.
Günlük işlerimi aksatmamak, klasik müzik dinlemek ve umutlu olmak gerektiğinden emindim. Sontag'ın kitabına başlayınca doktoruma şunu yazdım: "Bu kitap bana nefes aldıracak, yavaş yavaş okumak istiyorum çünkü özümsemem gerekenler var." Sanat yapıtının yaşantı olması beni çok etkileyen cümlelerden biri ve bu kitap sayesinde şiir direnişi benim için daha anlamlı olmaya başladı.
Sontag, Susmanın Estetiği bölümünde; sanat eserinin, alımlayanın susmayacağını ama sanatçının dört şekilde susabileceğinden bahsediyor ve bu dört şekli anlatıyor. Kendi susma isteğimi ve yazmayı bırakma düşüncemi de (belli dönemlerde yoğun bir şekilde varlığını hissettiren) anlamamı sağlıyor yazar. Susmanın Estetiği bölümüne devam ederken bu yazıyı yazma isteği duydum. İlerleyen günlerde kanalda ayda bir kez "Bu Öyküde Umut Var" bölümünün de yer almasını planlıyorum. Öykülerimden umutlu bölümler okuyacağım. Şiir direnişine öyküler de katılsın istiyorum...
John Berger'in Sanatla Direniş kitabını, Tomris Uyar'ın Kitapla Direniş kitabını ve Sontag'ın Sanatçı: Örnek Bir Çilekeş kitabını öneriyorum eğer henüz okumamışsanız. İnsanın içinde çok zengin bir dünya var, çok farklı yolculuklar vaat eden hayat koşulları var ve umut, cesaret, sevgi var. Bir sağlık sorununu daha önce zengin bir deneyime dönüştürdüğümü düşünen ben corona ile duvara çarptım ve öğrenmeye, direnmeye devam ediyorum.
Uzun gecelerden sonra ilk defa dün rahat bir şekilde uykuya daldım.
Sabah uyandığımda şiirlerime çok şey borçlu olduğumu biliyordum. Sevdiğim insanlara, anneme, doktoruma çok borçlu olduğumu biliyordum. Prof. Dr. Ahmet İnam'ın sözleri geliyor aklıma: "İnsanlar genellikle hayattan alacaklı olduğunu düşünür oysa yanılırlar; hayata borçluyuz". Kendime döndüm ve dedim ki: Şiir direnişi sürsün.
Yasemin Şenyurt
25.04.2020
Ankara
Hiç yorum yok:
Yorum Gönder